پرسش‌های متداول ضدرسوب مغناطیسی

 میدان‌های مغناطیسی بر روی آب و نیز ترکیبات کلسیم و منیزیم محلول در آب تأثیر گذاشته و سبب تغییراتی فیزیکی در آن‌ها می‌شود. درنتیجه این تغییرات نه‌تنها آب دیگر تمایلی به رسوب‌گذاری ندارد، بلکه قادر است رسوبات قدیمی تشکیل‌شده را نیز به‌مرور زمان پاک نماید.

دستگاه‌های ضد رسوب مغناطیسی کاربردهای متنوعی در تجهیزات تهویه مطبوع و انتقال حرارت (دیگ بخار، دیگ آب گرم، چیلر، کندانسور، برج خنک‌کننده، هواساز، ایرواشر، مبدل حرارتی، پکیج گرمایشی، آب‌گرم‌کن، اتوکلاو، آب‌گرم‌کن خورشیدی و...) دارند و مانع از تشکیل رسوب و خوردگی در سطوح انتقال حرارت می‌شوند. کاربرد دیگر این دستگاه‌ها برای جلوگیری از تشکیل رسوب در شبکه‌های آب‌رسانی، شیرآلات و تجهیزاتی است که در برابر رسوب آسیب‌پذیر هستند. (شیرهای برقی، نازل‌ها، آب‌پاش‌ها، یونیت‌های دندانپزشکی، ماشین‌های لباس‌شویی، ظرف‌شویی و...) در عین حال افزایش حلالیت آب باعث حل شدن بهتر مواد شیمیایی در دستگاه‌هایی نظیر ماشین‌های ظرف‌شویی و لباس‌شویی و درنتیجه افزایش راندمان آن‌ها می‌شود. به‌کارگیری این دستگاه‌ها در کشاورزی ضمن پیشگیری از تشکیل رسوب در تجهیزات آبیاری، سبب افزایش حلالیت و نفوذپذیری بالاتر آب در خاک شده و اثر مثبتی در کیفیت آبیاری و رشد گیاهان دارد.

استفاده از سختی‌گیرهای رزینی و مواد شیمیایی، اگرچه روش نادرست و غیرعلمی برای پیش‌گیری رسوب و خوردگی نیست ولیکن همواره نیازمند نظارت در نحوه راهبری آن‌ها است. درعین‌حال استفاده از این دستگاه‌ها مستلزم خرید دائمی مواد شیمیایی و رزین سختی‌گیر و نیز خرید نمک (به‌منظور احیای سختی‌گیر) است. مصرف بالای آب در این روش‌ها و همچنین ورود آب‌نمک با غلظت بالا و مواد شیمیایی مصرفی به محیط زیست، از معضلات و مشکلات همیشگی آن‌ها به شمار می‌رود.

 استفاده از دستگاه ضد رسوب مغناطیسی ضمن آن‌که هیچ‌یک از مشکلات ذکرشده را به همراه ندارد، نیازمند هزینه‌های همیشگی و سربار نیز نیست. به‌عبارت‌دیگر با استفاده از ضد رسوب‌های مغناطیسی یک‌بار سرمایه‌گذاری می‌کنیم و دیگر نیازی به صرف هزینه‌های دائمی و همیشگی نخواهد بود.

پارامترهای محدودکننده این دستگاه‌ها شامل مشخصات شیمیایی آب، فشار و دمای نهایی آب در تجهیز یا شبکه موردنظر، و دبی عبوری از دستگاه است. برای مثال این محدودیت در مورد دستگاه ضدرسوب نواندیش برای دیگ بخار شامل بیشینه دمای 246 درجه سانتیگراد، فشار 185 پاسکال و سختی 2250 ppm می‌باشد.

در مورد محدودیت دما ذکر این نکته ضروری است که دمای آب و سطح لوله در محل نصب دستگاه و دمای نهایی آب در تجهیز موردنظر هر دو اهمیت دارند و باید موردتوجه قرار گیرند.

دستگاه‌های ضد رسوب مغناطیسی شیوه عملکرد مشابهی دارند ولی محدودیت‌های هرکدام از آن‌ها سبب تفاوت در کیفیت عملکرد و کاربرد آن‌ها می‌شود. برای نمونه بسیاری از دستگاه‌های ضد رسوب مغناطیسی در دمای بالاتر از نقطه جوش آب کارایی ندارند و از این‌رو برای دیگ‌های بخار مناسب نیستند.

در مرحله نخست، دستگاه ضد رسوب مغناطیسی با تغییر خواص طبیعی کربنات کلسیم و منیزیم محلول در آب (سختی آب) و تغییر ساختار کریستالی کربنات کلسیم (CaCO₃) از کلسایت (Calcite) به آراگونیت (Aragonite) و کربنات منیزیم (MgCO₃) از مگنسایت (Magnesite) به دولومایت (Dolomite) سبب می‌شود تا این ترکیبات تمایل داشته باشند در آب محلول باقی بمانند و به سطوح لوله‌ها و تجهیزات نچسبند.

   از سوی دیگر با عبور آب از میدان مغناطیسی دستگاه، کشش سطحی آب کاهش پیداکرده و حلالیت آب افزایش می‌یابد، به همین سبب آب قادر است ترکیبات محلول را بهتر در خود نگه دارد و نیز امکان زدودن رسوبات قبلی را فراهم می‌کند. بنابراین اگر زمان کافی فراهم باشد، این دستگاه‌ها قادر هستند تجهیزات رسوب گرفته را نیز به‌صورت تدریجی تمیز نمایند.

کلسایت و آراگونایت دو پلی‌مورف کربنات کلسیم هستند. به‌عبارت‌دیگر هر دو از نظر ترکیب شیمیایی یکسان‌اند ولی خواص فیزیکی متفاوتی دارند. مگنسایت یکی از حالت‌های تبلور کربنات منیزیم است و در مقابل ساختار دیگری به نام دولومایت وجود دارد که کریستالی منیزیم دار با ترکیب شیمیایی CaMg(CO₃)₂ است.

   در این بحث مهم‌ترین تفاوت آن‌ها در این است که آراگونایت و دولومایت در آب حلالیت بالاتری دارند و تمایلی برای چسبندگی به سطوح ندارد و همانند کلسایت و مگنسایت رسوب سخت و چسبنده تشکیل نمی‌دهند.

طول عمر مفید هر دستگاه ضد رسوب مغناطیسی باید از طرف سازنده اعلام و در کاتالوگ دستگاه درج شود. طول عمر دستگاه‌های ضدرسوب نواندیش معادل 30 سال است.

خرید ضد رسوب مغناطیسی در بدترین حالت هزینه‌ای نزدیک به خرید سختی‌گیر مناسب و تجهیزات تزریق مواد شیمیایی دارد. در وضعیتی که کارفرما قبلاً نسبت به تهیه و تأمین سختی‌گیر و تجهیزات تزریق مواد شیمیایی اقدام کرده باشد، با توجه به هزینه‌های دائمی راهبری این تجهیزات و هزینه خرید همیشگی نمک، مواد شیمیایی و رزین (بعد از طی دوره عمر مفید) جایگزینی این تجهیزات با دستگاه ضد رسوب مغناطیسی بعد از 18 الی 24 ماه (حداکثر 2 سال) جبران هزینه خرید خود را خواهد داشت.

اساس کار در هر دو نوع دستگاه ضد رسوب بر مبنای تأثیرگذاری میدان مغناطیسی بر آب، ترکیبات کلسیم و منیزیم محلول در آن و تغییر فرم شبکه کریستالی آن ترکیبات است. در دستگاه‌های ضد رسوب مغناطیسی این کار با مواد مغناطیسی دائمی انجام شده ولی در دستگاه‌های الکترونیکی این کار با استفاده از میدان مغناطیسی یا موج الکترومغناطیسی تولید شده به‌وسیله یک دستگاه الکترونیکی انجام می‌شود.

اگرچه همان‌طور که گفته شد همه این تجهیزات شیوه عملکرد مشابهی دارند ولی مشکلاتی درزمینه استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی وجود دارد. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به حساسیت دستگاه و احتمال سوختن و یا آسیب دیدن تجهیزات الکترونیکی و برقی و هزینه‌بر بودن تعمیر یا تعویض آن‌ها، نیاز به سیم‌کشی به‌منظور تأمین انرژی موردنیاز این دستگاه‌ها و عدم امکان نصب در برخی محیط‌ها به دلیل شرایط محیطی دشوار اشاره کرد.

دستگاه ضد رسوب مغناطیسی پس از نصب، قادر به از بین بردن رسوب‌های قدیمی شکل‌گرفته در تجهیزات و شبکه است. با افزایش حلالیت آبی که از دستگاه ضد رسوب مغناطیسی عبور کرده است، رسوب‌های قدیمی به‌مرور در آب حل شده و به‌صورت محلول و یا قطعات کنده‌شده بیرون می‌روند.

خیر. این تجهیزات در آزمایشگاه‌های مؤسسات استاندارد و مؤسسات بهداشتی مربوطه در اروپا و آمریکا مورد بررسی قرار گرفته و تمامی استانداردهای لازم را دارا هستند. (جهت دریافت تأییدیه‌ها با واحد فنی شرکت نو اندیش آب تماس حاصل فرمایید.)

از طرفی این تجهیزات دستگاه‌های بهبود دهنده فیزیکی هستند و روی خواص شیمیایی آب تأثیری ندارند.

با استفاده از دستگاه ضد رسوب مغناطیسی، در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، مشکل گرفتگی سر نازل‌ها و آب‌پاش‌ها (به دلیل سختی موجود در آب) برطرف می‌شود. درعین‌حال با افزایش حلالیت آب، کود و مواد مغذی، بهتر در آب حل شده و نیز قدرت نفوذپذیری آب در خاک بالاتر می‌رود؛ درنتیجه راندمان آبیاری و تغذیه گیاهان افزایش می‌یابد. (به‌منظور کسب اطلاعات بیشتر در این مورد و دریافت اسناد و مقالات تحقیقی با واحد فنی شرکت نواندیش آب تماس حاصل فرمایید.)

اگرچه با استفاده از دستگاه RO مشکل رسوب به‌طور قطعی حل خواهد شد ولی مشکل خوردگی نه‌تنها حل نمی‌شود بلکه با بالا رفتن خلوص آب و افزایش خاصیت اسیدی (کاهش PH) تشدید می‌شود. به همین دلیل در سیستم‌هایی که از آب خالص و بدون یون برای تولید بخار استفاده می‌شود به‌طور همزمان از مواد شیمیایی افزودنی به‌منظور کنترل و پیشگیری از پدیده خوردگی استفاده می‌شود. استفاده از دستگاه RO علاوه بر بروز مشکل خوردگی، کاربر را ملزم به پرداخت هزینه‌های ناشی از انرژی مصرفی پمپ فشارقوی دستگاه RO و همچنین دورریز آب مصرفی به میزان بسیار زیاد (که با توجه به کمبود منابع آبی می‌تواند مشکل‌ساز باشد.) می‌نماید.

باید توجه کرد، استفاده از دستگاه ضد رسوب مغناطیسی بدون توجه به مشخصات و ویژگی‌های آن می‌تواند عواقب بدی را به همراه داشته باشد. باید همواره در انتخاب دستگاه ضد رسوب مغناطیسی به محدودیت‌های آن نیز توجه کرد. اگرچه اساس کار تمام دستگاه‌های ضد رسوب مغناطیسی بر مبنای جلوگیری از تشکیل رسوب است ولیکن شرایط عملکرد و مشخصات آب خام در انتخاب دستگاه بسیار مهم است. برای نمونه برخی از مدل‌های دستگاه ضد رسوب مغناطیسی نواندیش هیچ تأثیری بر روی تجهیزاتی که در آن‌ها آب به دمای بالاتر از نقطه جوش می‌رسد ندارد و عملاً استفاده از آن بدون اثر است و در نتیجه برای چنین مواردی  باید از نوع دیگری از دستگاه‌های ضدرسوب مغناطیسی نواندیش استفاده کرد.

   تولیدکنندگان و فروشندگان دستگاه‌های ضد رسوب مغناطیسی باید در هنگام معرفی و فروش این کالاها، محدودیت‌های عملکرد و دامنه کاربرد محصول را اعلام نمایند و نسبت به آن پاسخگو باشند. باید توجه داشت دلیل استفاده از ضد رسوب‌های مغناطیسی، حذف کامل روش‌های قدیمی است و چنانچه برای مثال همچنان نیازمند به استفاده از سختی‌گیر رزینی باشیم باید مطمئن بود که اشکالی در انتخاب دستگاه وجود دارد.

پس از عبور آب از ضد رسوب مغناطیسی نواندیش، کربنات کلسیم  از حالت کلیسایت به آراگونایت تبدیل می‌شود. یک لایه بسیار نازک آراگونایت روی بدنه دیگ، لوله‌ها و سطح کوره شکل می‌گیرد که مانع از حمله اکسیژن محلول در آب به بدنه دیگ و لوله‌ها می‌شود. این لایه بسیار نازک بوده و ضخامت کمِ آن موجب کاهش نرخ انتقال حرارت نخواهد شد.